De voorbije dagen verschenen er in de pers verschillende voorstellen rond de aanpak van de problematiek van de langdurig zieken die op de federale onderhandelingstafel liggen. Daarbij wordt vooral gefocust op de groep van langdurig zieken mét een arbeidsovereenkomst, terwijl het even belangrijk is om ook te focussen op de groep van langdurig zieken zonder arbeidsovereenkomst. Deze laatste groep kan bovendien groter worden wanneer een beperking van de werkloosheid in de tijd ook wordt doorgevoerd, zonder flankerende maatregelen zoals een verplichte begeleiding.
De federale formateur heeft de aanpak van de problematiek van langdurig zieken op tafel gelegd. Federgon is tevreden en hoopvol dat de doelgroep van langdurig zieken, vandaag ruimschoots de grootste doelgroep van inactieven op de arbeidsmarkt, de nodige aandacht krijgt. “Zowel maatschappelijk als individueel hebben we veel te winnen bij een sterke begeleiding van deze doelgroep. Elke langdurige zieke kost de overheid immers €50.000 per jaar, terwijl deze mensen nog heel wat talenten hebben die onbenut blijven voor onze krappe arbeidsmarkt,” zegt Andreas Valkiers, Legal Director van Federgon.
Vergeet de langdurig zieken zonder arbeidsovereenkomst niet
De gedane voorstellen, zoals een sneller reïntegratietraject bij uitval, zijn aan te moedigen, maar focussen voornamelijk op de doelgroep van langdurig arbeidsongeschikten mét een arbeidsovereenkomst en op de terugkeer naar het oude werk. Daarbij mag niet uit het oog verloren worden dat er ook een grote groep van langdurig arbeidsongeschikten is die geen arbeidsovereenkomst meer hebben of meer interesse hebben in het vinden van een nieuwe functie bij een nieuwe werkgever. In combinatie met het voorstel om de werkloosheidsuitkering te beperken tot twee jaar en de werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) uit te doven, dreigt er een groot deel van de werklozen door te stromen naar de langdurige ziekte – zonder arbeidsovereenkomst. De systemen van werkloosheid en langdurige ziekte zijn immers in het verleden al communicerende vaten gebleken. Flankerende maatregelen zijn dus noodzakelijk, een sterke begeleiding voor alle langdurig zieken is onontbeerlijk.
Voorzie een verplichte begeleiding
Een verplichte begeleiding van langdurig zieken die een begeleiding kunnen volgen is meer dan wenselijk in combinatie met de andere voorstellen die reeds zijn gemaakt. Iemand die reeds langere tijd met een burn-out thuis zit, heeft baat bij een verplichte begeleiding, zij het om een terugkeer naar de oude job te faciliteren, om een nieuwe plek te vinden waar de persoon zich beter in zijn vel voelt, tot het aanleren van vaardigheden die de stressbestendigheid bevorderen. Een aanpak die enkel langdurig arbeidsongeschikten met arbeidsovereenkomst vooropstelt, zal ook een deel van de bestaande groep missen. “Men wil terecht de kraan toedraaien, maar we moeten ook iets doen aan het bad dat al vol zit. Een verplichte begeleiding voor langdurig zieken mag niet langer taboe zijn. Zo worden mensen niet langer afgeschreven, maar kunnen ze aan de slag gaan met de talenten die ze nog hebben,” zegt Valkiers.
Voldoende capaciteit
Hierbij is het belangrijk om op te merken dat de capaciteit voor begeleiding vandaag al aanwezig is. Enerzijds bij de regionale arbeidsbemiddelingsdiensten via de RIZIV-trajecten, maar ook bij de private dienstverleners is er volop capaciteit voorhanden. “De private begeleiders staan klaar om langdurig zieken te begeleiden. Met een capaciteit van zo’n 50.000 trajecten per jaar kunnen zij een belangrijke bijdrage leveren aan de terugkeer naar werk van deze groep,” besluit Andreas Valkiers. “De doorstroom blijft voorlopig echter uit omdat het kader vandaag volledig gebaseerd is op vrijwilligheid. Door vroeg in het herstelproces ook het gesprek aan te gaan over de terugkeer naar de arbeidsmarkt, is de kans veel groter dat mensen op de juiste plek terecht komen.”
